تاریخچه تاسیس شرکت خودرو سازی سایپا
شرکت سایپا یکی از ۲ خودروساز بزرگ و پر تیتراژ فعال در ایران می‌باشد.سایپا از کلمه سایپاک و مخفف کلمات فرانسوی “Societe Annonyme Iranienne de Production Automobile Citroen” می‌باشد که در ابتدای تاسیس نام داشت.
سایپا توسط کریستین اودس ، آنتوان آیس و آلفرد آیس تأسیس شد که کریستین اودس از مؤسسین شرکت سیتروئن فرانسه بود .
در سال ۱۳۴۲ زمینی در منطقه چیتگر به مساحت ۲۴۰ هزار مترمربع با سرمایه آنتوان آیس برای تاسیس این شرکت خریداری شد و کلنگ ساخت کارخانه سایپا زده شد.
ژیان
در ابتدا تولید مدل سیتروئن دایان در این شرکت آغاز شد که نام ایرانی ژیان بر روی آن نهاده شد در آن سال‌ها کارخانه سایپا بسیار کوچک و با طول کمتر از ۵۰ متر و با امکانات پایین بدون سیستم گرمایش و تهویه بود که حتی در زمستان‌ها کارگران و مهندسین با بخاری علاءالدین خود را گرم می‌کرد.
در سال ۱۳۴۹ تولید خودرو ژیان پیکاپ و پیکاپ لوکس آغاز شد و سپس در سال ۱۳۵۰ ژیان مهاری که نوع ایرانی سیتروئن کروک baby brousse معرفی شد.
کل تولید خودروی ژیان بین سال‌های ۵۱ و ۵۷ تنها ۲۸۱ عدد بود و از نوع دولوکس تنها ۲۵۰۴ عدد تولید شد.و از مدل ژیان مهاری تا سال ۱۳۵۷ مجموعاً ۱۰۵۸۴ عدد خودرو ساخته شد.
تولید-ژیان
تولید رنو
در سال ۵۳ توافق‌نامه‌ای با رنوی فرانسه برای تولید خودروی رنوی ۵ تصویب شد و با امضای این قرارداد نام سیتروئن باید از عنوان سایپاک حذف میشد که به‌این‌ترتیب با تصمیم هیئت‌مدیره در سال ۵۴ نام شرکت از سایپاک به سایپا تبدیل شد و از انحصار شرکت سیتروئن درآمد.
رنو ۵ دارای یک موتور ۴ سیلندر ۹۷۰ سی‌سی و قدرت ۴۷ اسب‌بخار بود و بدنه‌ای کوچک داشت و با وزن ۷۱۰ کیلوگرم ارائه شد. این خودرو در بازار بسیار مورد توجه قرار گرفت و با استقبال خوبی روبرو شد به نحوی ک شرکت توان جواب تقاضای مشتریان را نداشت و به این ترتیب تفاوت قیمت بازار و کارخانه در سال ۵۴ تا ۱۰ هزار تومان میرسید ک البته با افزایش تولید به مرور به حالت عادی بازگشت و با قیمت ۳۳ هزار و ۴۵۰ تومان ارائه میشد.
با توجه به این‌که رنو ۵ دارای ۲ درب بود و خانواده‌های ایرانی اغلب دارای فرزندان زیادی بودند تقاضای رنوی پنج درب در ایران زیاد شد و شرکت تصمیم به تولید رنو ۵ درب گرفت. که جالب است بدانید این خودرو قبل از فرانسه ابتدا در ایران تولید شد.
گروه کارکنان شرکت سایپا در ابتدا حدود ۳۰ نفر بود ولی تا قبل‌از انقلاب اسلامی تعداد آن‌ها به ۱ هزار نفر هم رسید و سرعت چشمگیری در پیشرفت و توسعه این شرکت مشاهده شد.
تولید-رنو
سایپا پس از انقلاب اسلامی
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران دولت ایران در سال ۵۸ مالکیت سایپا را برعهده گرفت و سرپرستی آن در سال ۶۰ به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران سپرده شد.
دهه ۶۰ دهه‌ای پر از تغییر در سیاست‌های شرکت و تحولات فراوانی بود. در این دهه در سال ۶۳ خودرو نیسان ۲۰۰۰cc تولید شد و در سال ۶۹ نیز خودرو نیسان دوکابین ۲۴۰۰ سی‌سی نیز به تولیدات این شرکت اضافه شد.
بعد از تولید پیکان توسط ایران‌خودرو و سایپا وارد رقابت چشمگیری شد که ابتدا با تولید خودروی رنوی ۲۰ و از سال ۷۰ وارد این رقابت شد ولی این خودرو توان رقابت با پیکان و محصولات جدید ایران‌خودرو را نداشت که دراین‌راستا سایپا تصمیم به ورود خودروی پرفروش تاریخ صنعت خودروسازی کشور گرفت
سایپا در دهه 70 و تولید پراید
در سال ۷۲ پرفروش‌ترین خودروی تاریخ ایران یعنی پراید کاربراتوری وارد خط تولید سایپا شد سایپا این خودرو را در تعداد بسیار زیادی فروخت خودرویی که در اصل همان فورد فستیوا بود.
خودرو پراید از ابتدا ماله شرکت فورد آمریکا بود که به کیا سپرده شده بود و سپس با نمایندگی سایپا به ایران وارد شد با توجه به بروز بودن و جذاب‌تر بودن خودرو پراید نسبت‌به پیکان و فروش بی‌نظیر این خودرو در ایران سایپا تصمیم بر راه‌اندازی خط مونتاژ این خودرو شد و سپس پس‌از ۳ سال امتیاز آن را از کیا خریداری نمود.
تا سال ۱۳۸۰ پراید در ۳ مدل هاچ‌بک و صندوق‌دار و تعداد محدود استیشن تولید شد. تا آن سال هیچ تغییری در آن ایجاد نشد. در سال ۸۹ با معرفی خانواده ایکس ۱۰۰ یکسری تغییرات جزئی در این خودرو وارد شد و تولید آن تا سال ۱۳۹۹ ادامه داشت.
برای مشاهده محصولات پراید اینجا کلیک کنید
سایپا در دهه 80
در دهه ۸۰ تغییرات و پیشرفت چشمگیری در شرکت رخ داد در این دهه اولین خودرو تولید داخل توسط سایپا یعنی پراید ۱۴۱ صورت پذیرفت و به بازار ایران معرفی شد که البته استقبال چندانی از این خودرو انجام نگرفت.
در سال ۸۴ نخستین خط تولید کارخانه‌های خودروهای دوگانه سوز در ایران توسط سایپا راه‌اندازی شد و همچنین در این سال تولید خودرو ریو که از شرکت کیا موتور کره بود در خط تولید شرکت سایپا قرار گرفت که به دلیل اجباری‌شدن نصب ایربگ در خودروهای داخلی و اجازه ندادن شرکت کیا برای ایجاد تغییرات لازم در این خودرو تولید این خودرو متوقف شد و سایپا محصول محبوب خود را یعنی ریو را از دست داد.
در سال ۸۰ نیز زانتیا سیتروئن وارد شرکت شد و سایپا دوباره همکاری با سیتروئن را آغاز نمود که به دلیل جذابیت ظاهری و قدرت خوب زانتیا مورد استقبال قرار گرفت و باعث افتخار سایپا شد ولی این خودرو به مصرف و استهلاک بالا و ایمنی پائین معروف بود.
همکاری با شرکت رنوی فرانسه نیز در دهه ۸۰ در سال‌های ۸۶ و ۸۷ رخ داد که منجر به تولید رنو مگان و تندر ۹۰ شد.
در سال ۸۵ خط تولید سایپا در کشور ونزوئلا راه‌اندازی شد و سپس در سال ۸۶ کارخانه‌ای در کشور سوریه با نامه سیویکو ایجاد شد.
برای مشاهده محصولات ال نود اینجا کلیک کنید
تیبا اولین تولید ملی ایران
تیبا نخستین خودرو تولید ملی ایران پس‌از سمند بود سایپا این خودرو را در سال ۸۷ رونمایی نمود.
تیبا با موتور تقویت‌شده پراید و جایگزین مناسب خودرو پراید در ارائه شد.
در سال ۹۳ تیبا هاچ‌بک با عنوان تیبا ۲ معرفی و عرضه شد چندی بعد در سال ۹۵ خودروی فیس لیفت تیبا با عنوان ساینا معرفی شد و در سال ۹۶ نیز هاچ‌بک کراس تیبا با نام کوییک وارد بازار شد ساینا و کوییک که در پلتفرم و موتور با تیبا مشترک هستند با تغییراتی در ظاهر و داخل خودرو و با ارائه تجهیزات ایمنی و امکانات رفاهی بهتر از تیبا عمل می‌کنند.
تولید-تیبا
برای مشاهده محصولات تیبا اینجا کلیک کنید
تولید شاهین
شاهین آخرین محصول انحصاری شرکت سایپا تا تاریخ ویرایش این مقاله محسوب می‌شود که در سال ۹۷ رونمایی و در سال ۹۹ با توقف تولید پراید به فروش سایپا اضافه شد.
براساس ادعای شرکت سایپا تولید این خودرو کاملاً ایرانی و توسط طراحان ایرانی انجام گرفته‌شده است که با موتور M15 توربو شارژ 1.5 لیتری با قدرت ۱۱۰ اسب‌بخار طراحی‌شده است .
تولید-شاهین
سایپا در سهامی عام
نخستین بار در سال ۷۴ سهام شرکت نخستین‌بار در بورس بهادار تهران ارائه شد. در سال ۸۷ به‌موجب قانون بودجه ایران ۵۱ درصد از سهام این شرکت در بورس واگذار شد ۳۵.۷۵ درصد سهام این شرکت را سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران داراست که بزرگ‌ترین سهام‌دار این شرکت می‌باشد.
شرکت های زیر مجموعه سایپا
گروه خودروسازی سایپا با تولید انواع خودروهای سواری، کامیون، کامیونت، اتوبوس، مینی‌بوس، ون و غیره گستره کاملی از دسته‌بندی محصولات از سواری تا خودروهای سنگین را پوشش می‌دهد که شرکت‌های زیر از مجموعه‌های بزرگ و زیر نظر شرکت می‌باشند.
_بنیان توسعه صنعت خودرو(بن رو)
شرکت های تحقیق و توسعه
شرکت‌های زیر اقداماتی نظیر طراحی و تکوین محصول، پروژه‌های تحقیقاتی ،تست‌های مختلف، خدمات مهندسی متنوع و آموزشی در صنعت خودرو را ارائه می‌کنند که از شرکت‌های زیر مجموعه سایپا می‌باشد.
_مهندسی مشاور وسایل نقلیه ایران
_مرکز تحقیقات و نو اوری صنایع خودرو سایپا
تامین کنندگان
شرکت‌های زیر از جمله تامین کننده‌های بزرگ شرکت سایپا می‌باشد که حدود ۶۰ درصد قطعات مورد نیاز این شرکت را تامین می‌کند.